Ο εθνικισμός είναι δρώσα κοσμοθεωρία

Η ιδεολογία του εθνικισμού δεν είναι ένα δόγμα που αφού το κατασκευάσουμε , μπορούμε να το εφαρμόσουμε σε όλους τους καιρούς και σε όλους τους τόπους.
Πρώτα από όλα πρέπει να διαχωρίσουμε την ιδεολογία σε δύο μεγέθη . Στο αξιακό υπόβαθρο και στο πρόγραμμα αντιμετώπισης των παροντικών προβλημάτων της κοινωνίας.
Ένα πρόγραμμα που εφαρμόσθηκε το 1900 για παράδειγμα , δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί και στις τωρινές συνθήκες. Διότι το πρόγραμμα αναφύεται μέσα από τις συμπαρομαρτούσες ιστορικές συνθήκες και τις ειδικές περιστάσεις του τόπου προς το οποίο απευθύνεται. Τούτο σημαίνει πως η αλλαγή των συνθηκών και των ειδικών περιστάσεων επιτάσσει την αλλαγή του προγράμματος.
Το αξιακό υπόβαθρο της ιδεολογίας , αντίθετα από το πρόγραμμα , είναι αναλλοίωτο. Όμως και εδώ υπάρχει απέραντο πεδίο σύγχυσης που υπαγορεύει αδιάκοπο ιδεολογικό αγώνα. Ένα παράδειγμα θα βοηθήσει στην πλήρη κατανόηση . Η έννοια του έθνους ή θα στηριχθεί στη φυλετική βάση 'ή στη θρησκευτική αντίληψη , η έννοια της εξουσίας ή θα εκπορεύεται από το λαό ή θα δίδεται εκ των άνω δηλαδή απο την άρχουσα τάξη στο όνομα δήθεν του θεού, η παιδεία ή θα στηρίζεται στην ελευθερία της σκέψης και της έρευνας ή στη προσαρμογή σε “αδιαμφισβήτητες” αλήθειες που τις επιβάλλει κάποιος σοφός ή κάποια τάξη ή κάποια θρησκευτική φατρία. Όλα αυτά τα ζητήματα διανοίγουν τη προβληματική της αξιακής βάσης του εθνικισμού . Από αυτή τη προβληματική αναδύονται διάφορες εκφάνσεις του εθνικισμού , που δεν αποκλείουν μια αβυσσαλέα αντίθεση μεταξύ τους. Άρα τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Ο προσδιορισμός και καθορισμός των αρχών και αξιών, απορρέει από βαθύτερες κοσμοθεωρητικές αντιλήψεις άρα και από ένα προαιώνιο πεδίο σύγκρουσης μεταξύ τους.
Στη προβληματική της αξιακής βάσης προστίθεται και η προβληματική της χάραξης ενός προγράμματος αντιμετώπισης των παροντικών προβλημάτων. Βάση αυτής της προβληματικής είναι ο τρόπος του ειδέναι. Πως βλέπουμε τα πράγματα , πως τα περιγράφουμε , τι θεωρούμε πρόβλημα και πως το ιεραρχούμε; Από το τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα εξαρτώνται οι λύσεις που προτείνουμε. Από την χάραξη της πρόταση όμως μέχρι την εφαρμογή της , υπάρχει μια απόσταση τεράστια που δεν διανύεται παρά με τον αγώνα.
Άρα ο εθνικισμός δεν νοείται έξω από την δράση και τον αγώνα . Έχει σαν βάθρο του και αρχή του τον στοχασμό πάνω στις αξίες και σαν κατάληξη και ολοκλήρωση του , τον αγώνα πραγμάτωσης του συγκεκριμένου που είναι το συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης και η προσπάθεια εφαρμογής της πολιτικής πρότασης.
Ο εθνικισμός δεν είναι ένα απλό συναίσθημα που στο τέλος άγεται και φέρεται από τους διάφορους αριβίστες και τους πατριδοκάπηλους του συστήματος.
Ο εθνικισμός είναι δρώσα κοσμοθεωρία. Αν το καταλάβουμε αυτό, θα αντιμετωπίσουμε την προχειρότητα και την κενότητα των πατριδοκάπηλων συνθημάτων με μια ζωτική απέχθεια. Στάδιο που οφείλουμε να διατρέξουμε για να καταστήσουμε τον εθνικισμό μια κοσμοθεωρητική σύγκρουση με το κατεστημένο , αποτάσσοντας τις κενές και υπερφίαλες ακροδεξιές παραφράσεις και παραμορφώσεις του.
Λουκάς Σταύρου